اندیشکده «شفافیت برای ایران»

داده‌ی باز، داده‌ی دیجیتالی است که با مشخصات فنی و قانونی لازم برای استفاده، استفاده‌ی مجدد و توزیع مجدد آزادانه‌ی آن توسط هر کس، در هر زمان و هر مکان، در دسترس قرار دارد.

دولت انگلستان بعنوان مرجع رسمی تولید داده‌های سلامت انگلستان اطلاعات را بصورت داده‌باز در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد بنابراین شرکت‌های خصوصی می‌توانند با استفاده از این داده‌های حاکمیتی، خدماتی رقابتی ارائه کنند تا استفاده از این داده‌ها برای عموم مردم تسهیل شود؛ بطور مثال با استفاده از بصری‌سازی (visualizing) داده‌ها و تصاویر و جداول تعاملی (interactive). در ادامه به معرفی یکی از این خدمات به نام find the best پرداخته می‌شود.

برنامه‌های دولتی بخش سلامت در امریکا، یعنی مدیکر و مدیکید، سامانه‌ای تحت عنوان «HospitalCareData.com» تهیه دیده‌اند که مردم بتوانند از طریق آنها بیمارستان‌های مختلف را در شاخص‌های ویژه‌ای مقایسه کرده و بهترین انتخاب را داشته باشند. در این گزارش به معرفی این سامانه و شاخص‌های آن پرداخته می‌شود.

کنفرانس سالانه‌ی داده باز (International Open Data Conference)، مهم‌ترین کنفرانس این حوزه است که هر سال در یکی از کشورهای دنیا برگزار می‌شود که چهارمین دوره آن 15 و 16 مهرماه در مادرید اسپانیا خواهد بود. این کنفرانس با محوریت حضور سیاست‌گذاران، فعالان اجتماعی، پژوهشگران و دیگر اعضای جامعه‌ی جهانی برگزار می‌شود، فرصت خوبی برای حضور و هم‌افزایی گروه‌های مختلف با تجربیاتی متفاوت و ارزشمند از سراسر جهان است. در ادامه به معرفی این کنفرانس، محورهای اصلی و راهبردهای آن می‌پردازیم.

وب‌سایت carereview.co.jp مربوط به مؤسسه‌ای است که در زمینه‌های رضایت کارکنان و رضایت بیماران پیمایش انجام داده و اطلاعات آن را بصورت داده‌باز منتشر می‌کند و همچنین پردازش و آنالیز اطلاعات و توسعه‌ی سیستم در زمینه‌ی بهداشت و درمان را صورت می‌دهد. این وبسایت سه سامانه با نام‌های «اطلاعات بیمارستانی»، «اطلاعات مراقبت پزشکی»، «اطلاعات منطقه‌ای پزشکی» ارائه داده است که در ادامه به بررسی آنها پرداخته می‌شود.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

سامانه‌ی «نظر بیمار» (patientopinion.org.uk) پایگاهی به منظور تجمیع و مطالبه‌ی داستان‌هایی است که عموم مردم در مورد نظام سلامت ملی اسکاتلند (NHS Scotland) تجربه کرده‌اند. این سامانه بصورت جمع‌سپاری، «خوبی»ها و «بدی»های نظام NHS اسکاتلند را تجمیع می‌کند و تجربیات آنها را به مسئولین مربوطه انتقال می‌دهد. طبق آخرین آمار این سامانه، در ماه اخیر 76% از تجربیات و داستان‌های مردم، پاسخ مسئولین را به همراه داشته و 7 درصد از آنها موجب تغییر در این نظام سلامت شده است.

پارلمان ها متشکل از نمایندگان و وکلای ملل هستند. مردم با انتخاب نمایندگانشان در پارلمان حق دارند تا از نحوه عملکرد آنان اطلاع داشته باشند. یکی از شاخص های شفافیت در پارلمان های دنیا، شاخص شفافیت در بودجه و هزینه های خود پارلمان است. اینکه هر پارلمان چه هزینه هایی داشته است. هزینه های روند های اداری، هزینه های سفرهای خارجی نمایندگان، قراردادها و ... همگی باید برای مردم مشخص و واضح باشد، تا علاوه بر جلوگیری از فساد، زمینه پاسخگویی از نمایندگان در این موضوع ایجاد شود.

وبسایت ‌My Hospitals سامانه‌ای دولتی در استرالیا است که به منظور دسترسی آسان همه‌ی جامعه‌ی استرالیا به اطلاعات عملکردی قابل مقایسه و موثق بیمارستان‌های دولتی و خصوصی ایجاد شده است. این سایت امکان مشاهده‌ی عملکرد بیش از 1000 بیمارستان دولتی و خصوصی بر اساس شاخص‌هایی مانند کارایی بیمارستان‌ها، زمان انتظار برای اورژانس یا عمل جراحی، درصد عفونت‌های اکتسابی در بیمارستان، زمانی که بیماران پس از پذیرش برای روندهای مختلف سپری می‌کنند و شاخص‌های دیگر را فراهم می‌کند.

سامانه‌ی «نظام سلامت شما» (Your Health System) آمار و داده‌های نظام سلامت کانادا را بر اساس بیمارستان، ناحیه، استان و منطقه شفاف می‌کند. این وبسایت توسط «مؤسسه‌ی اطلاعات سلامت کانادا» (CIHI) ایجاد شده است و امکان مقایسه‌ی مناطق، استان‌ها، نواحی و بیمارستان‌های کانادا را با استفاده از 37 شاخص اطلاعاتی مربوط به دسترسی، کیفیت مراقبت، ایمنی بیمار و روندهای نوظهور سلامت در کشور فراهم می‌آورد.

پایگاه داده‌باز هند یکی از برترین پایگاه‌های داده‌ی باز حاکمیتی در سطح دولت‌ها می‌باشد که توانسته است با انتشار حجم قابل توجهی از داده‌های استاندارد در زمینه‌های مختلف، زمینه را برای مشارکت همگانی در بهبود اداره‌ی کشور فراهم کند. وجود این پایگاه حاکی از سرمایه‌گذاری ارزشمند دولت‌مردان هندی برای تهیه‌ی زیرساختی است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از معدود پیش‌گامان نسل جدید کشورداری به‌وسیله‌ی حاکمیت‌باز باشند. در ادامه‌ به معرفی این پایگاه و خدمات آن می‌پردازیم.

پایگاه داده‌باز هند تاکنون توانسته است داده‌های بیش ار صد نهاد و دستگاه را از بیست‌و‌هشت هزار منبع اطلاعاتی دریافت کرده و آن‌ها را در قالب حدود چهارهزار مجموعه‌ی داده فراهم کند.

همان‌گونه که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، تمامی فعالیت‌های این پایگاه به‌صورت مختصر ذکر گردیده است. حدود هشتصد و پنجاه مصورسازی داده، تهیه‌ی بیش‌ از چهارصد API و هم‌چنین آمار بازدید و دانلود از این پایگاه، نشان‌دهند‌ه‌ی گوشه‌ای از زحمات تیم صدنفره‌ی این پایگاه است.

هم‌چنین سایت دسته‌بندی‌های مختلفی را برای پیداکردن آسان این مجموعه‌ها فراهم کرده است. در صفحه‌ی نخست تعدادی از دسته‌بندی‌های مهم مانند بودجه، بخش سلامت، کشاورزی و قوه مقننه ذکر شده است و بقیه‌ی این دسته‌بندی ها در جعبه‌ی sectors  قابل مشاهده است :

کشاورزی، صنعت و معدن، مواد غذایی، سلامت، اقتصاد، حمل و نقل، مسکن، زیرساخت‌ها، آموزش و پروش و محیط زیست تنها تعدادی از سی و سه دسته‌بندی موجود در سایت است که ذیل هر یک از آن‌ها مجموعه‌های داده‌ی مختلفی قابل دسترسی است.

در میان این مجموعه‌های داده، API به‌واسطه‌ی اهمیت آن در یک دسته‌بندی مجزا در صفحه نخست قرار گرفته است که با انتخاب آن تمامی داده‌های در قالب API برای شما به نمایش درخواهند آمد.

مصورسازی داده 

پایگاه داده‌ی هند تنها به انتشار داده‌ها اکتفا نکرده و در مواردی نسبت به مصورسازی داده اقدام کرده است. بیش از هشتصد داده‌ی تصویرسازی شده بر روی این پایگاه وجود دارد که اطلاعات ارزشمندی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. تمامی این تصویرسازی‌ها بر اساس مجموعه‌داده‌های سایت صورت گرفته است و با انتخاب هر کدام می‌توانید نشانی داده‌ای که از روی آن تصویرسازی شده است را نیز مشاهده کنید.

برای مثال در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که قیمت‌های سه شاخص غلات و حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها، سوخت و روشنایی و هم‌چنین شاخص عمومی در سه ماه متوالی از سال 2016 چه نوسانی را پشت سر گذاشته است. ابزار مصورسازی داده‌ی پایگاه داده‌باز هند این اجازه را به شما می‌دهد تا جزئیات این نمودار را در جدول و به‌صورت داده‌های عددی نیز مشاهده کنید. هم‌چنین می‌توانید مجموعه‌ی داده‌ای را که این نمودار از آن تهیه شده است را نیز در قالب کاتالوگ مشاهده کنید.

بخش اول از سلسله مطالب «راهنمای حاکمیت باز»؛ موضوع اعلام عمومی درآمد و دارایی‌های مسئولین. پیش از مطالعه، مروری بر یادداشت مقدمه داشته باشید. همچنین می‌توانید مجموعه مطالب راهنمای حاکمیت باز را به صورت متمرکز در tp4.ir/OGG دنبال کنید.